15/12/56

๒๐ สระสนธิ : ทีฆะ : ทีฆะสระหน้า

๒) ทีฆะสระหน้า ทั้งในกัจจายนะและปทรูปสิทธิ แสดงสูตรไว้ว่า
         ปุพฺโพ จ  กัจจ. 16 รูป. 18 
         เมื่อลบสระหลังแล้ว ในบางอุทาหรณ์ สระหน้าเป็นทีฆะ ได้อีกด้วย.
อธิบาย  สูตรนี้ ให้ทำทีฆะสระหน้า เมื่อได้ลบสระหลังแล้ว. ถึงแม้ในตัวสูตรจะไม่ได้บอกว่า ต้องลบสระหน้า แต่เราก็ทราบได้ว่า ต้องลบสระหน้าไป ด้วย จ ศัพท์ ที่มีความหมายว่า ดึงมา ซึ่งในสูตรนี้ดึงเอาคำว่า ลบสระหน้าและทีฆะ มาจากสูตรก่อน ๆ
มาอีก.  ก็ด้วย จ ศัพท์ นั้นทำให้การลบและทีฆะในสรสนธิหมดลงแค่นี้ ไม่ตามไปในสูตรต่อไปอีก. (ในสัททนีติไม่ได้แสดงสูตรเกี่ยวกับการทีฆะสระหน้าไว้)
อุทาหรณ์.
โลกสฺส + อิติ เป็น โลกสฺสาติ
เทว + อิติ เป็น เทวาติ
วิ + อติ + ปตนฺติ เป็น วีติปตนฺติ
ชีวิตเหตุ + อปิ เป็น ชีวิตเหตูปิ
วิ + อติ+นาเมนฺติ เป็น วีตินาเมนฺติ
สํฆาฏิ + อปิ เป็น สํฆาฏีปิ
วิชฺชุ + อิว เป็น วิชฺชูว
กึ + สุ + อิธ + วิตฺตํ เป็น กึสูธ วิตฺตํ
สาธุ + อิติ เป็น สาธูติ



แม้ในแบบเรียน ฯ ก็แสดงทีฆะไว้โดยเช่นนี้เหมือนกันแล.

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น